Uchambuzi wa 1 Samweli 10 — Mafuta, Ishara, na Moyo Uliovamiwa na Roho: Wakati Aliyepakwa Mafuta Anajificha Kati ya Mizigo
- Pr Enos Mwakalindile
- 1 day ago
- 13 min read
Updated: 9 hours ago
Wakati mafuta yanamwagwa juu ya kichwa kisicho na uhakika, ishara zinajitokeza kama taa za barabarani zinazowashwa moja baada ya nyingine, moyo mwoga unahisi wimbi la Roho, na mfalme wa kwanza wa Israeli anasimama mrefu kuliko wote—lakini kwa muda, anachagua kujificha kati ya mizigo.
1.0 Utangulizi — Wito Uliofichwa Unapoanikwa Hadharani
Tulimwacha Sauli pembezoni mwa mji, akiwa kimya, Samweli akisema, “Simama tuli, nipate kukujulisha neno la Mungu” (9:27).
Sura ya 1 Samweli 10 inaonyesha neno hilo likiwa halisi. Inaanza kwa usiri: mafuta kichwani, busu la utume, ishara tatu, na ahadi ya mabadiliko kutoka kwa Roho. Inaishia kwa kelele za hadharani: taifa linakusanyika Mispa, kura zinapigwa, watu wakipaza, “Mfalme na aishi!”—na Sauli akijificha kati ya mizigo.
Kama 1 Samweli 9 ilivyoeleza Mungu akimpeleka Sauli kwa Samweli, sura ya 10 inaonyesha Mungu akimtambulisha Sauli kwa watu na jinsi wanavyojibu. Mvutano wa sura za 8–9 unaendelea. Yahweh aliliita ombi la mfalme kitendo cha kumkataa (8:7; 10:19), lakini ndiye anayemchagua na kumtia mafuta. Sauli anapewa “moyo mwingine,” lakini bado anasita. Roho anamjilia kwa nguvu, lakini sura inaisha kwa “wana wa Beliali” kumdharau (10:9–10, 27).
Hii ni wakati muhimu katika historia ya Israeli: ufalme ukianza kama zawadi na swali, neema na hukumu. Mungu aliye Kataliwa kama Mfalme (8:7) hawaachi watu wake; anatembea nao katika mustakabali walioulazimisha, akihakikisha mfumo huu unaendeshwa chini ya Neno na Roho wake.
2.0 Muktadha wa Kihistoria na Kimaandishi — Kati ya Kupakwa Mafuta kwa Siri na Kutangazwa Hadharani
2.1 1 Samweli 9–10:16 kama Kifungu Kimoja cha Kuinuliwa kwa Sauli
Wachambuzi wengi wanaona 1 Samweli 9:1–10:16 kama kifungu kimoja cha hadithi: Sauli anatafuta punda waliopotea, anakutana na Samweli, anapakwa mafuta kwa siri, na ishara tatu zinathibitisha wito wake.
Inaonekana sehemu hii ilitoka kwenye “hadithi ya Sauli” ya awali iliyomkumbuka kwa mwanga chanya—ikisisitiza uteuzi wa Mungu, uthibitisho wa kinabii, na uongozi wa kivita—baadaye ikaunganishwa ndani ya historia ya kinabii na ya Kideuteronomista ya Samweli (McCarter 1980, 1–30). Katika simulizi hiyo pana, sura ya 10 inafanya kazi kama mlango wa mpito: inafunga upande wa siri wa mwito wa Sauli (10:1–16) na kufungua utangazwaji wa kwanza wa hadharani wa ufalme wake (10:17–27).
2.2 Nagid, Bado Sio Melek
Katika 10:1 Samweli anatangaza kwamba Yahweh amemtia Sauli mafuta kuwa nagid juu ya “urithi” wake (naḥălâ). Neno nagid (“kiongozi,” “mkuu”) linasisitiza utendaji kuliko hadhi; mara nyingi humwelezea mtu aliyeteuliwa ataongoze chini ya mamlaka ya Mungu, si juu yake. Baadaye tu ndipo Sauli ataitwa mara kwa mara melek (“mfalme”).
Lugha yenyewe tayari inaonyesha mvutano: Israeli watakuwa na mfalme, lakini huyo mfalme ni msimamizi wa urithi wa Yahweh, si mmiliki wake. “Haki” au “katiba” ya ufalme anayoandika Samweli na kuiweka mbele za Yahweh katika 10:25 inaonyesha kwamba ofisi hii mpya si mamlaka ya kujitegemea, bali ni wito unaowajibika kwa Mungu wa agano.
2.3 Mispa na Uelekeo wa Kideuteronomista
Kusanyiko la Mispa kwenye 10:17–25 linakumbusha mikutano ya awali hapo katika Waamuzi na Samweli (Amu 20; 1 Sam 7). Mispa ni mahali pa toba, neno la kinabii, na maamuzi ya pamoja.
Hotuba ya 10:18–19 ina ladha ya Kideuteronomista: Yahweh anawakumbusha watu matendo yake ya wokovu—“niliyewapandisha Israeli kutoka Misri, na kuwakomboa… mikononi mwa falme zote zilizowadhulumu”—na anawashtaki kwa kumkataa yeye kama mwokozi kwa kusisitiza kupewa mfalme. Kwa hiyo, wasomi wengi wanaona 10:17–27 kama sehemu ya historia ya kinabii iliyoitafsiri asili ya ufalme ikionyesha wasiwasi na tumaini kwa pamoja, baadaye ikaingizwa katika Historia ya Kideuteronomista kutoka Kumbukumbu la Torati hadi Wafalme (McCarter 1984, 1–19).
Ndani ya historia hiyo, 1 Samweli 8–12 ni jalada lililopangwa kwa uangalifu kuhusu chanzo cha ufalme wa kifalme: linaunganisha ukosoaji wa Yahweh juu ya nia zao na utayari wake wa neema wa kuongoza na kuudhibiti mfumo waliouomba.
3.0 Kutembea Ndani ya Maandishi — Mafuta, Ishara, Roho, na Mizigo
3.1 10:1–8 — Kupakwa Mafuta, Busu, na Ishara Tatu za Uthibitisho
Sura inaanza kwa tendo lisilotangazwa:
“Ndipo Samweli akatwaa chupa ya mafuta, akamimina kichwani pake, akambusu, akasema, Je! Bwana hakukutia mafuta uwe mkuu juu ya urithi wake?” (10:1, tafsiri kulingana na maudhui).
Mafuta kichwani yanamtenga Sauli kwa huduma ya kifalme. Busu hilo si tu ishara ya hisia, bali ni alama ya agano—alama ya uaminifu na ya kupokelewa katika jukumu jipya. Swali, “Je, Bwana hakukutia mafuta…?” ni la kuthibitisha; kwa tendo hili la Samweli, Yahweh mwenyewe anamtwaa Sauli kuwa wake.
Kisha Samweli anatabiri ishara tatu zitakazomkuta Sauli “leo” anaporudi nyumbani (10:2–7). Kila ishara inagusa eneo tofauti la maisha yake:
Kwenye kaburi la Raheli wanaume wawili watamweleza kuwa punda wamepatikana, na baba yake sasa anamhangaikia yeye (10:2). Shida iliyomtoa nyumbani imetatuliwa, na mzigo wa wasiwasi unahamia kutoka kwa mifugo kwenda kwa mwana. Kutajwa kwa Raheli kunagusa moyo wa kabila la Benyamini: maumivu na tumaini ya mama yao mpendwa.
Karibu na mwaloni wa Tabori atakutana na wanaume watatu wanaopanda kwenda kwa Mungu huko Betheli, wakiwa na wana-mbuzi, mikate, na divai; watamsalimu na kumpa mikate miwili (10:3–4). Ishara hii inaunganisha mustakabali wa Sauli na ibada ya Israeli. Yeye si kiongozi wa kabila tu, bali ameunganishwa na hija ya watu wa Mungu. Kupokea mkate kutoka kwa waabudu kunatabiri jukumu lake la kuwalisha watu kwa uaminifu.
Kwenye Gibeath-ha-Elohim atakutana na kundi la manabii wakishuka kutoka mahali pa juu wakiwa na vinanda, filimbi, na vinubi, wakitabiri (10:5). “Ndipo Roho wa Bwana atakapokujilia kwa nguvu, nawe utatabiri pamoja nao, nawe utageuzwa uwe mtu mwingine” (10:6). Hicho ndicho kilele: wito wa kifalme utatiwa muhuri na nguvu ya Roho. Sauli haachiwi kuongoza kwa haiba pekee; anaahidiwa uwezo mpya wa moyo ulioundwa na Roho.
Maelekezo ya mwisho ya Samweli yanashangaza: “hapo ishara hizi zitakapokutukia, fanya kama uonavyo vema; kwa kuwa Mungu yu pamoja nawe” (10:7). Ishara si mwisho; ni maandalizi ya utiifu wa vitendo. Hata hivyo mara moja Sauli pia anaagizwa kushuka Gilgali na kusubiri siku saba mpaka Samweli aje kutoa sadaka na kumwambia afanye nini (10:8). Hili linatutangulia kwenye mgogoro wa 13:8–14, ambapo Sauli anashindwa kusubiri, na ukoo wake unakataliwa.
Tayari hapa, mpangilio umewekwa: mfalme lazima atende kwa ujasiri kwa sababu “Mungu yu pamoja nawe,” lakini pia lazima asubiri kwa utiifu kwa neno la nabii. Mvutano kati ya kuchukua hatua na kupokea maagizo ataubeba Sauli katika safari yake yote.
3.2 10:9–13 — Moyo Mwingine na Mithali Mpya
Aya ya 9 ni fupi lakini nzito:
“Ikawa, alipogeuka kumwacha Samweli, Mungu akambadilisha moyo; nazo ishara zile zote zikatukia siku ile ile.”
Kupata “moyo mwingine” (lēb ’aḥēr) hakumaanishi Sauli anakuwa mtu mwingine kabisa, bali kwamba Mungu anamvisha ndani uwezo mpya kwa ajili ya jukumu jipya. Katika Agano la Kale “moyo” ni makao ya mawazo, ujasiri, na makusudi. Sauli anaugeuzwa katika kiwango cha tamaa na uwezo ili kubeba wito wake.
Anapokutana na kundi la manabii, “Roho wa Mungu akamjilia kwa nguvu, akatabiri kati yao” (10:10). Kitenzi “akamjilia kwa nguvu” (ṣālaḥ) kinatumika pia kwa nguvu ya Roho juu ya waamuzi kama Samsoni. Yule Roho aliyewavika waokozi zamani sasa anamwekea alama mfalme wa kwanza wa Israeli.
Watazamaji wanashangaa. Wanamjua Sauli kama mwana wa Kishi, si nabii. Swali lao—“Ni nini kimempata mwana wa Kishi? Je, Sauli naye yu miongoni mwa manabii?” (10:11–12)—linakuwa msemo. Ni picha ya mshangao wa neema: Mungu anapowachagua viongozi, yuko huru kuvuka matarajio ya kizazi na mazoea ya kile kinachoonekana kuwa sifa zinazofaa.
Lakini simulizi pia inato tahadhari. Baada ya kutabiri, Sauli “akapafikia mahali pa juu” (10:13), lakini hatuambiwi neno kama alisali au alifanya tendo la ibada. Ahadi ya mabadiliko kweli imetimia, lakini kuhsusiana na namna gani itadumu tusubiri tuone.
3.3 10:14–16 — Wito Uliositiriwa
Sauli anaporudi nyumbani, mjomba wake anauliza tu swali la kawaida, “Mlikwenda wapi?” Sauli anajibu kwa uaminifu kuhusu punda na kwamba walimwendea Samweli (10:14–15). Mjomba anapotaka kujua zaidi, Sauli anasema Samweli aliwaambia punda wamepatikana—lakini “habari ya ufalme, ambayo Samweli alimwambia, hakuitaja habari hiyo” (10:16).
Kimya chake kinaweza kuwa unyenyekevu; lakini, kinaweza pia kuwa kutokuwa na uhakika. Sauli tayari ametiwa mafuta na kubuswa, ametimiziwa ahadi za ishara, amepokea moyo mwingine, na kushukiwa na roho ya unabii. Lakini ndani ya ua wa familia, mbele ya macho ya mjomba anayemjua kama “mwana wa Kishi,” bado hajawa tayari kusema, “Mungu amenichagua kuwa mfalme.”
Maandishi yanatuongoza tuhisi pengo kati ya wito wa Mungu na uelewa wetu wenyewe. Mara nyingine neno la Mungu linakuja haraka kuliko ujasiri wetu wa kulikiri wazi.
3.4 10:17–19 — Mfalme na Mwokozi Aliyekataliwa
Mandhari yanarudi Mispa, Samweli anapowakusanya “wana wa Israeli wote” mbele za Yahweh (10:17). Hotuba yake ni kali:
“Bwana, Mungu wa Israeli, asema hivi: Mimi ndimi niliyewapandisha Israeli kutoka Misri… lakini leo mmemkataa Mungu wenu, aliyewakomboa kutoka katika misiba yenu yote na mateso yenu; nanyi mmesema, ‘La, bali tuwekewe mfalme juu yetu’ ” (10:18–19, kwa muhtasari).
Neno “mmemkataa” linarudia 8:7 na linatangulia kukataliwa kwa Sauli baadaye (15:23, 26). Tamaa ya watu ya kupewa mfalme haionekani hapa kama mageuzi tu ya kisiasa, bali kama ujumbe wa kitheolojia: wanajaribu kuweka pembeni simulizi ya ukombozi wa Mungu na badala yake kwenda tumaini linaloonekana la utawala wa kibinadamu.
Hata hivyo Yahweh hakai kando. Baada ya kutaja walivyomkataa, anawaagiza bado wajipange kwa ajiri ya upigaji kura (10:19). Yule yule waliyekataa sasa ndiye anayeongoza kura zitakazofichua mfalme wake.
3.5 10:20–24 — Kura, Urefu, na Kujificha Kati ya Mizigo
Mchakato unakwenda hatua kwa hatua. Kwanza kabila la Benyamini linachaguliwa, kisha jamaa ya Matri, halafu Sauli mwana wa Kishi (10:20–21). Watu wanajifunza polepole kwamba mfalme anatoka katika kabila dogo kabisa—kama Sauli mwenyewe alivyojilalamikia (9:21).
Lakini kura inapomuangukia Sauli, haonekani. Wanamuuliza tena Yahweh: “Amebaki mtu asiyekuja huku bado?” Jibu ni lenye maumivu ya kejeli: “Tazama, amejificha kati ya mizigo” (10:22).
Yule aliyetiwa mafuta kwa siri, aliyepata moyo mwingine, aliyethibitishwa kwa ishara, na kuchaguliwa hadharani kwa kura, sasa amejificha kati ya magunia na mizigo. Wasiwasi wake unaweza kuwa unyenyekevu, woga, au vyote viwili. Maandishi hayaangazii undani wa nafsi yake; yanatupa picha tu ya mfalme anayehitajika kutolewa mafichoni kwa msaada wa ufunuo wa Mungu.
Anapoletwa nje, hata hivyo, anasimama “mrefu kuliko watu wote kutoka mabegani na juu” (10:23). Samweli anawaambia watu: “Je! Mnamwona yule ambaye Bwana amemchagua, ya kwamba hakuna mwenye kufanana naye katika watu wote?” (10:24). Watu wanaitikia kwa furaha ya makelele, “Mfalme na aishi!”
Kwa hiyo sura hii inashikilia picha mbili pamoja: Sauli anayejificha kati ya mizigo na Sauli anayevutia machoni pa watu kama mfalme “kama mataifa yote” (8:5, 20). Mwonekano wa nje unaolingana na matarajio yao unasimama sambamba na kusita kwa ndani.
3.6 10:25–27 — Katiba, Mioyo, na Sauti za Dhihaka
Kisha Samweli “akawaeleza watu madaraka ya ufalme, akaandika katika kitabu, akaweka mbele za Bwana” (10:25). Mishpat ha-melukhah (“madaraka” au “katiba ya ufalme”) inakumbusha onyo la Mungu awali kuhusu jinsi mfalme atakavyowachukua watu na vitu vyao (8:11–18). Iwe 10:25 inarejea Kumbukumbu la Torati 17:14–20, muhtasari ulioandikwa wakati huo, au kile kilichosemwa tayari katika sura ya 8, ujumbe upo wazi: mamlaka ya mfalme inafafanuliwa na kuwekwa mipaka na Neno linalosimama mbele za Mungu.
Hadithi ya Israeli haisogei tu kutoka “Mungu kama Mfalme” kwenda “mfalme wa kibinadamu,” bali inaingia katika aina mpya ya utawala wa Mungu, ambamo mfalme na watu wanasimama chini ya mapenzi yaliyoandikwa ya Yahweh.
Watu wanarudi nyumbani, lakini Sauli harudi peke yake. “Watu hodari, ambao mioyo yao Mungu aliigusha, walienda pamoja naye” (10:26). Yule Mungu aliyempa Sauli moyo mwingine sasa anageuza mioyo mingine kumsaidia.
Lakini si mioyo yote inageuka hivyo. “Wana wa Beliali” wanadhalilisha: “Mtu huyu atawezaje kutuokoa?” Wanamdharau, hawamletei zawadi (10:27). Mstari wa mwisho ni rahisi lakini wenye uzito: “Lakini akajifanya kama haoni jambo.”
Kimya chake kinaweza kuwa hekima kuliko woga. Sura inayofuata itaonyesha kwamba habari Nahashi Mwamoni anapokuja, Sauli hatanyamaza; Roho wa Mungu atamjilia kwa nguvu tena, naye atachukua hatua. Kwa sasa, mfalme mpya anaanza utawala wake si kwa kuvunja wapinzani, bali kwa kuvumilia dhihaka.
4.0 Tafakari ya Kithiolojia — Neema, Utata, na Mwanzo wa Nguvu ya Ufalme
4.1 Mungu Anayeruhusu Maombi Yasiompendeza Bila Kuwatelekeza Watu Wake
1 Samweli 10 inamchora Mungu anayewaruhusu watu wake kuelekea njia inayomuumiza, lakini anayekataa kuwatupa mbali. Tamaa ya Israeli ya kuwa na mfalme inatokana na hofu na kujilinganisha na mataifa (8:19–20). Yahweh analitaja hili kama tendo la kumkataa, lakini bado yeye ndiye anayemchagua, kumtia mafuta, kumwandaa, na kumwekea mipaka mfalme waliyemwomba.
Mfumo huu ni wa kichungaji sana: Mungu wakati mwingine anaweza kuturuhusu tupate tunachosisitiza, lakini hata hapo anafanya kazi ndani ya maamuzi yetu kutuokoa, kuturudi, na kutuongoza.
4.2 Kupakwa Mafuta, Roho, na Fumbo la “Moyo Mwingine”
Safari ya Sauli inaleta tumaini na onyo kwa pamoja. Ameandikwa kama aliye pakwa mafuta kweli; Roho anamjia kwa nguvu kweli; anapokea “moyo mwingine” kweli. Lakini simulizi pana litaonyesha kwamba uzoefu wa kiroho hauhakikishi uaminifu wa maisha yote.
Nguvu ya Roho ni halisi, lakini si mashine. Yule Roho anayetuandaa anaweza pia kuondoka (16:14). Wito ni kuishi katika mwitikio endelevu, sio kutegemea tukio moja la kihisia kama dhamana ya baadaye.
4.3 Wito wa Hadharani na Wasiwasi wa Ndani
Picha ya Sauli akijificha kati ya mizigo ni rahisi kuihusisha na maisha yetu. Wengi wetu tumewahi kuhisi Mungu anatuita katika jukumu hatukulipanga—kuzungumza, kuongoza, kupatanisha, kutumikia—na ndani tunataka tu kujificha nyuma ya “mizigo” iliyo karibu.
Maandiko hayacheki kusita huku, lakini pia hayakutukuzi. Wasiwasi wa Sauli unaeleweka, lakini hadithi yake itaonyesha jinsi kutotibiwa kwa ndani kunavyoweza kufungua mlango wa kutotii kunakosukumwa na hofu baadaye. Mwito ni kuleta hofu zetu kwenye nuru ya Mungu kabla hazijawa ugumu wa moyo.
4.4 Ufalme Chini ya Neno
“Katiba ya ufalme” ya 10:25 ni wakati muhimu katika simulizi la Biblia kuhusu mamlaka. Nguvu inaandikwa, inawekewa mpaka, na kuwekwa “mbele za Bwana,” kana kwamba kusema: kiti cha enzi cha Yerusalemu, kitakapokuja, ni ishara tu ya ukweli wa kina zaidi. Mfalme si chanzo cha haki; anaitwa kuonyesha haki ya agano iliyokwisha kufunuliwa katika Torati. Kazi yake ni kutumikia makusudi ya Mfalme wa kweli, si kubuni mipango yake mwenyewe.
Ukisoma kwa namna hii, 1 Samweli 10 inaungana na mada pana ya Biblia kwamba Mungu wa Israeli tayari ni Mfalme, na kwamba watawala wa kibinadamu, wanapokuwa sehemu ya mpango wa Mungu, ni kama sauti za awali za utawala wake unaokuja. Katika dunia—ikiwemo yetu—ambapo viongozi mara nyingi hudhani kwamba haiba na umaarufu vinawapa ruhusa ya kuunda ukweli kwa matakwa yao, sura hii inanong’ona polepole: Mungu hai ndiye anayesema mwanzo na mwisho. Hata viongozi waliotiwa mafuta na Roho lazima mamlaka yao yapimwe, yarekebishwe, na kufanywa upya kwa Neno lililoandikwa na lililonenwa la Mungu mwaminifu wa agano.
4.5 Mioyo Iliyoguswa, Mioyo Iliyojitia Ugumu
Hatimaye, 1 Samweli 10 inakumbusha kwamba kila Mungu anapoanzisha jambo jipya, mwitikio hugawanyika. Baadhi ya mioyo “inaguswa” na Mungu wamtembee Sauli; mingine inajitia ugumu hadi dhihaka.
Maandishi hayasemi kwamba wito wa kweli utapata uungwaji mkono wa wote. Lakini yanatupa tumaini kwamba Mungu mwenyewe atawainua wasafiri wenzetu kwa ajili ya wale anaowaita—na kwamba jibu sahihi kwa dhihaka si mara zote kulipiza papo hapo, bali mara nyingi ni uvumilivu mtakatifu hadi wakati sahihi wa kutenda.
5.0 Matumizi ya Maisha — Unapotaka Kujificha Kati ya Mizigo
5.1 Kupokea Wito Usio Ulitafuta
Huenda sasa uko kwenye nafasi hukuwahi kuota: uongozi kazini, jukumu jipya kanisani, au hali ya kifamilia ambamo wengine sasa wanakutazama wewe. Kama Sauli, hukuondoka nyumbani ukitafuta taji; ulikuwa tu “unatafuta punda waliopotea”—ukijaribu kutatua matatizo ya kawaida.
Sura hii inakualika uamini kwamba Mungu anaweza kuwa anafanya kazi hapo hapo. Kazi za kawaida zinazojaza siku zako zinaweza kuwa ndiyo njia ileile ambayo Mungu anakutembeza polepole kuelekea wito usingejiandikia mwenyewe.
5.2 Kuomba “Moyo Mwingine” Kutoka kwa Mungu
Pengine unahisi wazi kwamba moyo ulio nao sasa—mtindo wa kufikiri, ujasiri, na tamaa ulizozoea—hauendani na uzito wa yanayokuja. Badala ya kujifanya ujasiri usio ndani yako, unaweza kuomba kile Mungu alimpa Sauli: moyo mwingine kwa msimu huu.
Hii haifuti utu wako; inauddeepen kwa ujasiri, hekima, na upendo usiotoka kwako mwenyewe. Omba Roho awajilie maisha yako tena na tena, si mara moja tu, akiuunda moyo wako kwa kazi iliyo mbele yako.
5.3 Kutaja “Mizigo” Yako
Mahali Sauli alipojificha limekuwa taswira yenye nguvu. “Mizigo” tunayojifichia ndani yake leo inaweza kuwa hofu ya kushindwa, aibu ya makosa ya zamani, hisia ya kutostahili, au hata mfumo wa maisha ambao hatutaki uvurugwe.
Chukua muda kutaja mizigo yako kwa majina. Wapi unakimbilia ndani yako wakati mwito wa Mungu unahisi wazi mno? Peleka mahali hapo katika maombi. Mwombe Mungu kwamba anapokuita kwa jina, utakuwa tayari kutoka mafichoni—si kwa sababu unajiamini sana, bali kwa sababu unamwamini Yeye aliyekuona ukiwa umejificha na bado anakuchagua.
5.4 Kuongoza Chini ya Maandiko
Mungu anapotukabidhi sehemu yoyote ya mamlaka—katika familia, kanisa, au sehemu ya kazi—hatoi “kiti binafsi cha enzi,” bali anatualika tuwe wawakilishi wa ufalme wake. 1 Samweli 10 inatupatia picha hii kupitia “katiba” iliyowekwa mbele za Bwana: nguvu zinaandikwa, zinawekewa mipaka, na zinabaki chini ya jicho la Mungu. Kwetu sisi leo, hiyo “katiba” ni Maandiko—hadithi ya Mungu ya kuokoa, kuhukumu, na kufanya upya—ikimaanisha kwamba maamuzi na ushawishi wetu vinapaswa kuumbwa na Kristo aliyesulubiwa na kufufuka, si na hofu, tamaa, au shinikizo la kufanana na wengine.
Kuishi na kufanya kazi chini ya mamlaka ya Mungu yanayoletwa kwetu kupitia Maandiko ni kurudi tena na tena kwenye Neno ili mipango yetu iundwe upya, si tu kuidhinishwa. Tunayaruhusu Maandiko kuchunguza nia zetu na kuyaelekeza upya majukumu yetu ya uongozi kuelekea maisha ya uumbaji mpya—haki, rehema, utakatifu, na tumaini. Kwa namna hii, mamlaka hayaachi kuwa kitu tunachokumbatia kwa woga, bali yanakuwa mwito wa huduma ya busara na ya kujitoa kwa upendo, yakilingana na usomaji unaoona Maandiko kama simulizi pana la ufalme wa Mungu, ambamo kanisa linaitwa kuigiza kwa uaminifu (Wright, 27–30).
5.5 Kushughulika na Dhihaka kwa Uvumilivu Mtakatifu
Huenda tayari umeshahisi uchungu wa sauti za kudharau—watu wanaouliza, “Mtu huyu atawezaje kutuokoa?” Jibu la kwanza la Sauli lilikuwa kimya. Kuna nyakati za kujibu wakosoaji, lakini zipo pia nyakati ambazo tendo la uaminifu zaidi ni kuiachia heshima yako mikononi mwa Mungu na kuruhusu utiifu wako wa muda mrefu uwe jibu.
Omba hekima ya kujua lini anyamaze na lini azungumze, lini avumilie na lini akabili, akitunza moyo wake usiingie katika chuki.
6.0 Maswali ya Tafakari
Sehemu gani za maisha yako sasa unashika aina fulani ya mamlaka—katika familia, kanisani, au kazini—na 1 Samweli 10 inakualikaje uione nafasi hiyo si kama kiti chako binafsi, bali kama mahali pa kuwakilisha ufalme wa Mungu?
“Moyo mwingine” unaweza kuonekana vipi kwako katika msimu huu, ikiwa unajumuisha shauku ya ndani zaidi ya kuishi na kuongozwa chini ya Maandiko kama “katiba” yako, badala ya chini ya hisia zako au shinikizo la kufanana na wengine?
Ukiitwa utaiitaje “mizigo” yako—hofu, tamaa, majeraha, au mazoea yanayokufanya ujifiche mbali na mwito wa Mungu au ushikilie udhibiti kwa nguvu—ungeiita nini, na unawezaje kuipeleka katika mwanga unaochunguza wa Neno la Mungu katika maombi ya kweli?
Ni wapi umeshawahi kuona Maandiko si tu yakikubaliana, bali yakibadilisha mipango yako, maamuzi yako, na matumizi yako ya ushawInfluence? Na wapi Mungu anakualika uache maisha ya uumbaji mpya—haki, rehema, utakatifu, na tumaini—yaongoze hatua yako inayofuata ya uongozi?
Ni nani karibu nawe aliyepewa jukumu jipya karibuni, na unawezaje kumkaribia kama mwenzako wa ufalme—kumwombea kwa Maandiko, kumtia moyo aongoze chini ya mamlaka ya Mungu, na kumsapoti anapohisi kutaka kujificha kati ya mizigo?
7.0 Maombi ya Mwitikio
Mungu wa mafuta, Maandiko, na Roho,
Wewe uliwatoa watu wako Misri, na uliyetembea nao katika kila dhiki. Hata hivyo tunakiri kwamba bado tunashikilia viti vinavyoonekana na vyeo vinavyoonekana salama, badala ya kukuamini wewe na kuona kila jukumu la uongozi kama ishara ndogo ya ufalme wako.
Asante kwamba hujazira, kwamba bado unachagua na kutia mafuta, bado unatoa “moyo mwingine,” na bado unanena kupitia Maandiko kama katiba hai ya watu wako.
Tunaposimama mbele ya majukumu mapya na mioyo yetu inapotaka kutoroka kujificha kati ya mizigo, ulitaje tena jina letu. Mimina mafuta yako juu ya hofu zetu, utujilie juu yetu kwa Roho wako, na utupe mioyo iliyoumbwa na ujasiri wako, rehema yako, na madhumuni yako ya uumbaji mpya.
Tufundishe kuongoza chini ya Neno lako, sio juu yake. Yaruhusu Maandiko yako yachunguze nia zetu na yaongoze upya mipango yetu kuelekea upande wa haki, rehema, utakatifu, na tumaini. Tukumbushe kwamba sisi ni wasimamizi, si wamiliki, watumishi, si watawala wa mwisho, na wawakilishi wa ufalme usio wetu.
Upinzani au dhihaka vinapoibuka, tupe neema ya kujua lini tunyamaze na lini tuseme, tukiamini kwamba wewe unaona na kuhukumu kwa haki. Fanya nyumba zetu, makanisa yetu, na sehemu zetu za kazi ziwe vituo vidogo vya utawala wako, ambamo mamlaka yanatumika kama huduma ya busara na ya kujitoa chini ya Bwana wetu aliyesulubiwa na kufufuka.
Tunakuomba kwa jina la Yesu, aliyetiwa mafuta katika Yordani, aliyetembea katika nguvu ya Roho, aliyewafungulia wanafunzi wake Maandiko, aliyekataa mataji ya kidunia, na anayatawala sasa kama Mfalme wa kweli.
Amina.
8.0 Dirisha Kuelekea Sura Inayofuata
Mfalme wa kwanza ameshatiwa mafuta, msemo mpya umezaliwa, mizigo imeachwa nyuma, na kundi dogo la watu hodari linakwenda nyumbani pamoja na Sauli. Lakini bado yapo maneno ya dhihaka: “Mtu huyu atawezaje kutuokoa?”
Katika sura inayofuata, swali hilo litajaribiwa katika uwanja wa matendo.
1 Samweli 11 — Mfalme Aliyechochewa na Roho na Jiji Lililookolewa: Wakati Hofu Inapogeuzwa Moto wa Ujasiri. Adui mkali ataitisha Jabeshi-gileadi, Roho wa Mungu atamjilia Sauli kwa nguvu tena, na yule mtu mwenye kusita kutoka Benyamini ataongoza Israeli katika wokovu na furaha mpya ya agano.
9.0 Bibliografia
Baldwin, Joyce G. 1 and 2 Samuel. Tyndale Old Testament Commentaries. Leicester: Inter‑Varsity, 1988.
Firth, David G. 1 & 2 Samuel: A Kingdom Comes – An Introduction and Study Guide. T&T Clark Study Guides to the Old Testament. London: T&T Clark, 2019.
McCarter, P. Kyle Jr. I Samuel: A New Translation with Introduction, Notes and Commentary. Anchor Bible 8. Garden City, NY: Doubleday, 1980.
McCarter, P. Kyle Jr. II Samuel: A New Translation with Introduction, Notes and Commentary. Anchor Bible 9. Garden City, NY: Doubleday, 1984.
Nichol, Francis D., ed. The Seventh‑day Adventist Bible Commentary. Vol. 2. Washington, DC: Review and Herald, 1954.
Wright, N. T. Scripture and the Authority of God. Rev. ed. London: SPCK, 2013.
Comments