Hesabu 21 – Nyoka wa Shaba na Ushindi wa Israeli

Pr Enos Mwakalindile
Sep 10
3 min read

Kauli mbiu ya mfululizo: “Kutembea na Mungu: Kutoka Kupotea Jangwani hadi Uaminifu wa Agano”

Mzee akionesha fimbo yenye nyoka juu, watu wengi wamezunguka wakivuta, wengine wamepiga magoti. Milima nyuma, rangi ya dhahabu.

Utangulizi

Inawezekana vipi kifo na uhai kukutana jangwani? Hesabu 21 inafunua fumbo la hukumu na wokovu: nyoka wa moto walioua na nyoka wa shaba aliyeinuliwa kwa wokovu. Baada ya sura ya 20 iliyojaa majonzi—kifo cha Miriamu na Haruni, na hukumu ya Musa—tunageuka sasa kuona kizazi kipya kikianzia ushindi wake. Sura hii ni daraja kati ya hukumu na tumaini, kati ya kizazi kinachokufa na kizazi kinachoingia Kaanani.

Muhtasari wa Hesabu 21

Ushindi juu ya Kanaani huko Horma – Israeli wanamshinda mfalme wa Aradi na kuharibu miji yake (21:1–3).
Kutokomea kwa uvumilivu – watu wanachoka na kulaumu Mungu na Musa, wakaleta hukumu (21:4–5).
Nyoka wa moto – hukumu ya Mungu kupitia nyoka wenye sumu inawaua wengi (21:6).
Uombezi na wokovu – Musa anaomba, na Mungu anamwagiza kutengeneza nyoka wa shaba kwa wokovu wa waamini (21:7–9).
Safari kuelekea Moabu – mashairi ya kisafiri na kumbukumbu za visima vinavyowapa maji (21:10–20).
Vita dhidi ya Sihoni na Ogu – Israeli wanashinda wafalme hawa wa Amori na Bashani, wakiweka msingi wa kuingia nchi ya ahadi (21:21–35).

Mandhari ya Kihistoria

Hesabu 21 inatokea katika kipindi cha mabadiliko: kizazi cha zamani kinamalizika jangwani, na kizazi kipya kinasogea karibu na Kaanani. Ushindi dhidi ya Sihoni na Ogu ulikuwa muhimu sana kwa historia ya Israeli kwa kuwa uliwapa makazi upande wa mashariki mwa Yordani, sehemu iliyokuwa mwanzo wa urithi wao. Nyoka wa shaba ulihifadhiwa kwa karne nyingi baadaye, hadi siku za mfalme Hezekia (2 Wafalme 18:4).

Ufafanuzi wa Kimaandishi na Kilinguistiki

“Nyoka wa moto” (neḥashîm śĕrāphîm) – nyoka walioletwa walihisi kama moto unaoungua mwilini, ishara ya uchungu wa dhambi na matokeo yake ya mauti (Rum. 6:23).
“Kuangalia na kuishi” – tendo dogo la imani, macho yakielekezwa juu, likawa lango la uzima. Yesu alilitumia kama kielelezo cha msalaba (Yn. 3:14–15).
Mashairi ya kisafiri – mistari kutoka Kitabu cha Vita vya Bwana hufunua historia ya imani iliyosimuliwa kwa nyimbo, kumbukumbu za ushindi na neema (Kut. 15:1).
Muundo wa sura – simulizi linapita kati ya hukumu na ushindi, likionyesha mpito wa kizazi: kifo cha uasi na tumaini jipya la urithi (1Kor. 10:6).

Tafakari ya Kitheolojia

Yesu mwenyewe aliunganisha nyoka wa shaba na msalaba wake: “Kama vile Musa alivyomwinua nyoka jangwani, vivyo hivyo Mwana wa Adamu hana budi kuinuliwa” (Yn. 3:14–15). Hapa simulizi la jangwani linaingizwa katika Injili, kutoka hukumu ya nyoka hadi wokovu wa msalaba. Ni fumbo la agano jipya: kuangalia ni kuamini, na kuamini ni kuishi (Yn. 3:16). Mungu hubadili ishara ya laana kuwa alama ya upendo usiokoma.

Dhambi inaleta hukumu ya kifo. Malalamiko jangwani yalikuwa zaidi ya maneno—yalikuwa uasi dhidi ya pumzi ya uhai. Paulo anakumbusha: “Wote walikula chakula kilekile cha roho…lakini wengi wao waliangamizwa” (1Kor. 10:3–5). Dhambi hubeba sumu ya mauti (Rum. 6:23).
Mungu hutoa njia ya wokovu. Nyoka wa shaba ni ishara ya rehema: katikati ya hukumu, Mungu anainua wokovu kwa wanaotazama kwa imani (Yn. 3:14–15). Msalaba ni nguvu ya Mungu kwa waamini (1Kor. 1:18).
Mungu anaongoza kizazi kipya kwenye ushindi. Vita dhidi ya Sihoni na Ogu vinaashiria mwanzo mpya. Kizazi kipya kinashuhudia Mungu akitimiza ahadi zake (Kum. 2:24–36). “Kwa imani kuta za Yeriko zilianguka” (Ebr. 11:30).
Ushindi unatoka kwa Mungu, si kwa nguvu za kibinadamu. Israeli walishinda si kwa upanga bali kwa uwepo wa Mungu. Zaburi 44:3: “Siyo kwa upanga wao walipata nchi.” Paulo asema: “Katika mambo hayo yote tunashinda kwa yeye aliyetupenda” (Rum. 8:37).

Matumizi ya Somo

Tunasimama mbele ya nyoka wa shaba—msalaba wa Kristo—tukiulizwa: je, tutaamini na kuangalia ili tuishi? Ni wito wa ujasiri wa imani, kugeuza macho yetu kwa Kristo anayetoa uzima wa milele (Yn. 3:14–16).
Tukichoka jangwani, tukumbuke: Mungu hufungua visima vya neema hata katikati ya kiu. Tumie kila wakati wa udhaifu kuwa fursa ya kumwona yeye aliye chanzo cha maji ya uhai (Yn. 7:37).
Ushindi wetu si matokeo ya juhudi zetu bali zawadi ya rehema. Israeli walishinda si kwa upanga, bali kwa mkono wa Mungu; vivyo hivyo sisi twashinda kwa nguvu za msalaba (Zab. 44:3).
Kizazi kimoja kikishindwa, Mungu hubaki mwaminifu. Yeye huinua kizazi kipya, akitimiza ahadi zake, akionyesha kuwa kazi yake ya agano haikomi bali hubaki milele (Rum. 11:29).

Mazoezi ya Kiroho

Soma Yohane 3:14–16 na tafakari jinsi msalaba wa Kristo ni nyoka wa shaba kwa maisha yako.
Omba Mungu akusaidie kutambua manung’uniko moyoni mwako na kuyageuza kuwa sala za shukrani.
Andika ushindi mmoja Mungu alikupa ulipokuwa katika udhaifu na mshukuru kwa neema yake.

Sala na Baraka

Ee Mungu wa wokovu, wakati tunapoumwa na sumu ya dhambi, tunakuangalia Wewe uliyeinuliwa juu ya msalaba. Utupe macho ya imani, utuponye na utuongoze kwenye ushindi. Amina.