WALAWI 2 - SADAKA YA NAFAKA: KAZI YA MIKONO YETU KAMA HARUFU NZURI MBELE ZA MUNGU

Pr Enos Mwakalindile
Jul 14
5 min read

Updated: Jul 31

Kumkaribia Mungu: Tembela Walawi, Mtazame Kristo

Je, kazi zako za kila siku—kuchoma mikate, kulima, kusuka, kufundisha—zinaweza kuwa sehemu ya ibaada ya kweli mbele za Mungu?

Miganda ya ngano kavu na yenye rangi ya dhahabu, imejipanga karibu. Mandhari ya asili, inatoa hisia ya utulivu na uzuri wa kilimo. — Sadaka ya Shambani

UTANGULIZI NA MUKTADHA

Baada ya sadaka ya kuteketezwa (Walawi 1)—ishara ya kujitoa kikamilifu—tunakaribishwa sasa kwenye sadaka ya nafaka (Heb. minchah מִנְחָה), sadaka isiyo ya damu, inayotoka kwenye mazao ya kazi ya mikono ya binadamu. Tofauti na sadaka ya kuteketezwa ambayo ilihusisha mnyama, hapa tunakutana na unga, mafuta, na uvumba—vitu vya kila siku, lakini vinavyochukuliwa kuwa takatifu mbele za Bwana.

Katika sadaka ya nafaka tunaona kwamba si damu tu inayoweza kuwa sadaka, bali hata jasho la uso wako linaweza kupaa kama harufu nzuri kwa Bwana.

Hii ni sadaka inayowakilisha matunda ya maisha ya kila siku yaliyotengwa kwa ajili ya Mungu. Kwa hivyo, Walawi 2 ni mwaliko wa kugeuza kila kazi ya kawaida kuwa ibaada ya kipekee.

Soma Kwanza: Mambo ya Walawi 2

Zingatia aina mbalimbali za sadaka ya nafaka—ikiwa ni unga usiotiwa chachu, mikate iliyookwa, na sadaka iliyokaangwa. Kwa nini hakuna chachu? Kwa nini uvumba pekee ndio ulioteketezwa?

MUUNDO WA SADAKA YA NAFAKA

Sadaka ya unga laini usio na chachu (mst. 1–3)
Sadaka ya mikate iliyopikwa (mst. 4–10)
Sadaka ya nafaka kaangwa kwenye kikaango au sufuria (mst. 5–10)
Masharti kuhusu chachu na asali—haviruhusiwi (mst. 11)
Kuweka chumvi—agano la milele (mst. 13)
Sadaka ya malimbuko ya nafaka mpya (mst. 14–16)

MUUNDO WA MAFUNZO KWA SURA HII

TOLEO LA MAISHA YA KAWAIDA: MATUNDA YA JASHO LA USO – MIST. 1–3

Sadaka ya nafaka ni sadaka ya mazao ya kazi ya mikono—unga laini, mafuta safi, na uvumba. Hii ni picha ya maisha ya kila siku: chakula cha mezani kikigeuka kuwa ibada ya madhabahuni. Mungu anapokea si tu maisha ya kiroho, bali pia kazi ya mikono yetu.

Mungu haombi tu damu kwa ajili ya upatanisho; anaomba pia jasho kwa ajili ya ushirika.

Unga haukuwa tu wa kawaida—ulipaswa kuwa laini, wa ubora, usiochanganywa na chachu. Kwa lugha ya leo: kazi yetu haipaswi kuwa ya kubahatisha; ni bora, ya kweli, na ya uaminifu.

MIKATE ILIYOPIKWA: KAZI ILIYOANDALIWA KWA BIDII – MIST. 4–10

Haikutosha kumimina unga. Ilibidi ipikwe—iwe kwa oveni, kikaango au sufuria. Tendo la kupika ni picha ya maandalizi, uvumilivu, na jitihada. Mungu anatukumbusha kwamba hata kazi za jikoni—zinapofanywa kwa moyo wa uaminifu—zinaweza kuwa sadaka takatifu.

“Kwa kutoa sadaka hii, mtu alikuwa anaweka kazi yake mikononi mwa Mungu, akisema: ‘Haya ni matunda ya mikono yangu. Ni yako, Ee Bwana.’”

Katika agano jipya, Paulo anasema:“Basi, mkiila au mkinywa, au mkitenda neno lolote, fanyeni yote kwa utukufu wa Mungu.” (1 Wakorintho 10:31)

CHUMVI YA AGANO: KIAPO CHA UAMINIFU – MST. 13

Sadaka zote za nafaka zilihitaji chumvi. Kwa nini? Chumvi ilikuwa ishara ya agano la milele (Hesabu 18:19). Ilikuwa kiapo cha kudumu, uthibitisho wa uaminifu wa Mungu. Katika maisha ya kila siku, Mungu anatuita kuweka chumvi ya neema, upendo, na uaminifu katika kila tendo.

“Kila sadaka yako ya nafaka utaipika kwa chumvi. Usiruhusu sadaka yoyote ije bila chumvi ya agano la Mungu wako.” — Walawi 2:13

Yesu aliwaambia wanafunzi wake:“Ninyi mmekuwa chumvi ya dunia…” (Mathayo 5:13)

KUTOKUWEPO KWA CHACHU NA ASALI – MST. 11–12

Chachu na asali, ingawa ni vitu vizuri katika maisha ya kila siku, havikuruhusiwa katika sadaka ya kufukizwa madhabahuni. Kwanini?

Chachu iliashiria kuharibika na mchakato wa uchachu, ikawa ishara ya dhambi au upotovu wa ndani.
Asali (debash), kwa mujibu wa Jacob Milgrom na L. Michael Morales, haikuteketea vizuri na mara nyingine ilihusishwa na matambiko ya kipagani. Haikufaa kuletwa kama sadaka ya moto wa harufu nzuri.

“Si kila kilicho tamu kinachofaa madhabahuni.” — Methali ya Walawi 2:11

MALIMBUKO: MATUNDA YA KWANZA KWA BWANA – MST. 14–16

Sadaka ya nafaka ilihitimishwa kwa toleo la malimbuko—ndio kusema, matunda ya kwanza ya mavuno. Hii ilimaanisha kuwa Mungu hapaswi kupewa mabaki, bali kilicho bora na cha kwanza.

“Malimbuko ni ushuhuda kwamba maisha haya, mavuno haya, si yetu—ni ya Mungu.”

Katika Kristo, tunajifunza kuwa yeye ndiye “malimbuko ya waliolala mauti” (1 Wakorintho 15:20)—sadaka ya kwanza ya uumbaji mpya.

MUHTASARI WA MAFUNZO

Sadaka ya nafaka hutufundisha kwamba ibaada si tu sadaka ya damu bali pia sadaka ya maisha ya kila siku. Unga, mafuta, chumvi—vyote vinakuwa viungo vya ibaada ya kweli. Kwa hiyo, kazi zako—iwe ni kupika, kufundisha, au kulima—zinaweza kuwa harufu nzuri mbele za Bwana ikiwa utafanya kwa moyo wa utakatifu.

Katika maisha ya Kristo, hatuoni tu sadaka ya kuteketezwa bali pia sadaka ya nafaka—maisha ya kila siku yaliyotiwa mafuta ya Roho, yamejaa uvumba wa maombi, na kutolewa kwa ukamilifu kwa Baba.

MATUMIZI YA MAISHA

“Fanyeni kazi kwa bidii, kama kwa Bwana, wala si kwa wanadamu.” (Wakolosai 3:23)

Leo, badilisha mtazamo wako kuhusu kazi ya kila siku. Ione kama madhabahu—mahali pa kutoa sadaka safi ya moyo uliojazwa neema. Fanya kazi yako kama tendo la ibaada.

Jitafakari Zaidi

Je, kuna kazi fulani unayofanya bila kuihusisha na Mungu?
Ungewezaje kuigeuza kazi hiyo kuwa sadaka ya harufu nzuri kwa Mungu?

Kwa Vikundi vya Kujifunza

Jadilini: Katika maisha yetu ya kila siku, tunatoa sadaka gani ya nafaka kwa Bwana? Je, tunaweza kweli kugeuza shughuli za kawaida kuwa ibaada? Je, tunamhusisha Mungu katika kazi zetu za kila siku?

Maoni & Ushirika

Umejifunza nini leo kuhusu maana ya kazi ya kila siku kama ibaada? Shiriki nasi kupitia maisha-kamili.com

SALA YA MWISHO NA BARAKA

Ee Bwana wa mavuno na jua la asubuhi, nifumbulie macho,Niuone unga wa kawaida uking'aa kama dhahabu kwenye madhabahu yako.Nitie mafuta ya Roho kama mvua ya mapema,Upike kazi yangu kwenye kikaango cha neema, juu ya moto wa maombi.Leo, si mimi tu ninayetenda—bali ni wewe ndani yangu.Leo, si kazi tu—ni ibaada ya moyo wangu mzima.

Amina.

Somo lijalo: "Sadaka ya Amani – Walawi 3”

Je, kuna njia ya kushiriki meza moja na Mungu kama rafiki, tukiingia kwenye amani ya ushirika naye?

JIFUNZE ZAIDI

L. Michael Morales, Who Shall Ascend the Mountain of the Lord?, uk. 41–43.Morales anaeleza jinsi sadaka ya nafaka inavyoakisi toleo la maisha ya kila siku yaliyojazwa utakatifu na ibada. Anaonesha kuwa sadaka hii si ya damu bali ya kujitoa kikamilifu kwa Mungu kupitia kazi ya kawaida.
John Walton, The Lost World of the Torah, uk. 112–113.Walton anaweka wazi kwamba torati haikuhusu sheria tu, bali mpangilio wa maisha ya hekalu na uwepo wa Mungu. Anasisitiza kwamba kazi ya kawaida inaweza kuwa ibada ikiwa imeambatana na utaratibu wa agano.
Tim Mackie, BibleProject, "Sacrifice & Atonement Series."Mackie anafundisha kwa njia ya video na maandishi kwamba sadaka zote zinahusu kuleta ushirika kati ya Mungu na wanadamu. Anasisitiza kuwa sadaka ya nafaka ni picha ya maisha ya kila siku yaliyotiwa mafuta ya Roho.
Jacob Milgrom, Leviticus: Anchor Yale Bible, Vol. 1, uk. 187–190.Milgrom hutoa uchambuzi wa kitaaluma kuhusu sheria ya kutokuruhusu chachu na asali katika sadaka ya moto. Anafafanua kuwa asali haifai kwa sababu ya mmenyuko wake kwa moto na asili yake ya kuwa na asili ya kiliturujia ya mataifa mengine.
Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, sura ya 30.White anaeleza uzito wa sadaka na maana yake kwa maisha ya kila siku. Anaonyesha jinsi mfumo wa dhabihu ulivyokuwa kivuli cha Kristo na mwaliko wa maisha matakatifu mbele za Mungu.