Uchambuzi wa 1 Samweli 1 — Machozi ya Hana, Mfalme Aliyefichwa, na Kuzaliwa kwa Nabii
- Pr Enos Mwakalindile
- 6 days ago
- 13 min read
Si hadithi ya mfalme kwenye kiti cha enzi. Ni hadithi ya mwanamke anayelia kimya kimya, mume asiyeuelewa kabisa moyo wake, na kuhani aliyechokea anayechanganya uombaji wa kina na ulopokoji wa kilevi.
1.0 Utangulizi — Utasa Unapokaa Nyumbani kwa Mungu
Kitabu cha Samweli hakianzi na jeshi vitani au tangazo la kifalme. Kinaanza kwenye nyumba ya kawaida. Mwanamke mmoja hawezi kupata watoto. Mpenzi wake anamwambia, “Je, mimi si bora kwako kuliko wana kumi?” (1 Sam 1:8). Kuhani wa madhabahuni anamwangalia akiomba kimya kimya, anafikiri amelewa.
Huu ni mwisho wa kipindi cha Waamuzi. Kijamii, Israeli imechoka. Kiroho, imechanganyikiwa. Kisiasa, hakuna umoja. Kwenye msingi huo dhaifu, tunasoma maneno haya mazito:
“Bwana alikuwa amemfunga tumbo la uzazi la Hana” (1 Sam 1:5).
Penina anamchokoza kila mwaka. Hana analia, hali, na moyo wake unavunjika tena na tena. Lakini hapa, katikati ya maumivu ya mwanamke mmoja asiyejulikana, ndiko Mungu anapoamua kuanzisha hadithi ya ufalme.
Watafiti wa Biblia wameonyesha kwamba hadithi ya Hana sio tukio la nyumbani tu. Ni mlango wa kitabu chote—mahali ambapo mada za ufalme, kubadilishwa kwa hali, na utawala wa Yahweh zinatangazwa mapema (Firth 2019, 4–6). Kwa maneno rahisi: Mungu anasema, “Ufalme wangu utaonekana hivi: naona kilio cha walio chini, na ninainua waliodharauliwa.”
Hii sura inauliza maswali mazito kwa mioyo yetu:
Inamaanisha nini kwamba hadithi ya wafalme wa Israeli inaanza kwa maumivu ya mwanamke mmoja, si kwa mbio za kusaka ufalme?
Mungu anapotuzuilia kitu tunachokitaka sana, tunaenda wapi na machozi yetu—tunaondoka kwake au tunamwaga yote mbele yake?
Nini hutokea wakati mtu asiyeonekana, asiye na sauti, ndiye anayeendana zaidi na kile Mungu anachofanya kwa taifa zima?
Hana anasimama kwenye daraja kati ya vurugu za Waamuzi na sura mpya ya Samweli. Machozi yake yanageuza ukurasa wa hadithi ya Israeli.
2.0 Muktadha wa Kihistoria na Kimaandishi — Kutoka Vurugu za Waamuzi hadi Kuzaliwa kwa Samweli
2.1 Samweli Kama Mgeuko wa Historia
Kwa kiyahudi, 1 na 2 Samweli ni kitabu kimoja kirefu. Mgawanyo kuwa viwili ulitokea kwa sababu ya urefu wa gombo (McCarter 1980, 3–5). Ndani ya simulizi hilo moja, tunamuona Israeli ikihama kutoka uongozi wa waamuzi wa kikabila kwenda kwenye ufalme ulio chini ya Sauli na baadaye Daudi.
Samweli yuko katikati ya mpito huu. Yeye ni nabii, mwamuzi, kuhani wa namna fulani, na pia “msimikaji wa wafalme.” Yeye ndiye daraja kati ya kipindi cha “kila mtu alifanya apendavyo machoni pake” (angalia Waam 21:25) na kipindi ambacho Mungu anaanza kuweka mpangilio mpya wa maisha ya umma wa Israeli.
Maelezo ya Kijiografia – Rama kwenda Shilo
Kila mwaka familia ya Elikana inaonekana kusafiri kutoka vilima vya Efraimu (mara nyingi kuhusishwa na Rama) kuelekea Shilo, sehemu ya milima ya kati. Ukiangalia ramani ya Israeli ya kipindi cha waamuzi, unaweza kufuatilia njia hii ikipita kwenye mabonde na vilima vya ndani ya nchi. Hii haikuwa safari ya haraka kwenye gari, bali ni hija ndogo ya siku kadhaa, kwenye vumbi, kwa miguu, wakiwa wamebeba sadaka, watoto, na tumaini lisiloelezeka mioyoni.
2.2 Hadithi ya Hana Kama Mwanzo Uliokusudiwa
Wengine wameonyesha kwamba hadithi ya Hana haijawekwa tu kwa bahati. Ni mwanzo ulioteuliwa makusudi. Ndani yake tunaona mapema jinsi Mungu anavyomjali aliye dhaifu, anavyopinga wenye kiburi, na jinsi anavyoahidi “mfalme wake” (Firth 2019, 4–6). Wimbo wa Hana katika 1 Samweli 2:1–10 utaweka wazi zaidi hizi mada, lakini sura ya kwanza ndiyo msingi wake.
Katika Biblia, wanawake tasa kama Sara, Rebeka, Raaheli, mama wa Samsoni, mara nyingi wanaashiria hatua mpya kubwa katika kazi ya Mungu (Baldwin 1988, 51–53). Hapa, kuna mchezo wa maneno kati ya kitenzi cha Kiebrania shaʾal (“kuomba / kuazima”) na jina “Shaul” (“aliyeombwa / aliyeombewa”). Hadithi hii ya kuzaliwa kwa mtoto wa maombi inamtangaza kwa mbali mfalme wa kwanza atakayekuja.
Wengine wanaonyesha kwamba hadithi ya Hana inahusu mwanzo wa ufalme—lakini kupitia mtoto wa maombi, si kupitia tamaa za kifalme (Firth 2019, 6–7). Hivyo ufalme wa Israeli hauanzi kwenye ikulu. Unaaanzia kwa kilio cha mwanamke ambaye jamii imemsahau.
2.3 Shilo: Kuhani Aonekaye Kama Mfalme Mdogo
Makao ya ibada ya taifa yako Shilo. Hapa ndipo Sanduku la Agano lilipokuwa. Maandishi yanamwonyesha Eli kama mtu anayekaa kwenye kiti maalumu mlangoni pa “hekalu” la Bwana—neno ambalo pia linaweza kumaanisha “jumba la kifalme” (McCarter 1980, 48–50). Kwa lugha ya leo, Shilo inaonekana kama makao makuu madogo ya kifalme.
Kabla ya wafalme, tayari kuna uongozi wa kikuhani unaojiona kama kitovu cha mamlaka, lakini uongozi huo unayumba. Baadaye tutajua kwamba wana wa Eli ni waovu, na kwamba uchafu umeingia hata ndani ya nyumba ya Mungu (1 Sam 2:12–17, 22–25).
Mwandishi mmoja amelinganisha Biblia na tamthilia yenye sehemu kadhaa, ambapo kila sehemu inaendeleza simulizi kubwa (Wright 2005, 121–25). Kwa mtazamo huo, 1 Samweli 1 ni tukio la kwanza la “sehemu mpya” katika hadithi ya ufalme wa Mungu. Mungu yuko karibu kutikisa maisha ya umma ya Israeli, lakini kama ilivyo kawaida yake, anaanzia pembezoni—kwa mwanamke ambaye nguvu yake ya pekee ni maombi.
3.0 Kutembea Ndani ya Maandiko — Machozi, Nadhiri, na Mtoto Anayerudishwa kwa Bwana
3.1 1 Samweli 1:1–8 — Nyumba Iliyogawanyika na Tumbo Lililofungwa
Tunaanza na Elikana, mwanaume aliye na nasaba ndefu (1 Sam 1:1–2). Kwa muda mfupi unaweza kufikiri yeye ndiye mhusika mkuu. Lakini simulizi linahamia polepole kwa wake zake wawili: Penina na Hana.
Penina ana watoto. Hana hana. Kila mwaka wanapopanda kwenda Shilo kutoa dhabihu, Elikana anamkabidhi Hana sehemu ya kipekee ya sadaka, “kwa sababu alimpenda, ijapokuwa Bwana alikuwa amemfunga tumbo lake” (1 Sam 1:5). Upendeleo huu unaongeza wivu na ukali wa Penina. Anamkejeli Hana “kwa kumchokoza ili amfanye achukie” (1 Sam 1:6).
Mwaka baada ya mwaka, mzunguko ni ule ule: kwenda Shilo, sadaka, maudhi ya Penina, machozi ya Hana, kukataa kula. Hatimaye Elikana anajaribu kumfariji kwa maneno haya:
“Hana, kwa nini unalia? … Je, mimi si bora kwako kuliko wana kumi?” (1 Sam 1:8).
Maneno yake ni ya upendo, lakini yanakosa kugusa mzizi wa maumivu. Katika utamaduni ulioweka thamani kubwa kwa uzao, Hana anabeba mzigo wa aibu iliyonyamaza.
Kisha, siku moja, ule mzunguko wa maumivu unavunjika na mambo yanabadilika.
3.2 1 Samweli 1:9–18 — Maombi Yanayokosewa Kutafsiriwa na Nadhiri ya Kujitoa
Baada ya kula na kunywa, Hana anainuka na kwenda kuomba katika “hekalu la Bwana.” Eli anakaa kwenye kiti karibu na mlango wa hekalu, kama mlinzi mchovu wa lango la uwepo wa Mungu (1 Sam 1:9). Hana anaingia kwenye uwepo wa Mungu kwa maumivu yote aliyoyabeba kwa miaka.
“Bwana wa majeshi, Ikiwa wewe bila shaka utaliangalia shida ya mtumishi wako, na kukumbuka, wala usimsahau mtumishi wako, bali utampa mtumishi wako mtoto mwanamume, ndipo nitampa Bwana siku zote za maisha yake, wala wembe hautampitia kichwani” (1 Sam 1:11, kwa muhtasari).
Anatoa nadhiri kubwa. Kama Samsoni, mtoto huyu atakuwa kama Mnadhiri—amewekwa wakfu kwa Mungu maisha yake yote (taz. Hes 6). Lakini hapa nadhiri haitoki kwa malaika, inatoka kwa mwanamke anayelia usiku wa manane kwenye nyumba ya Mungu.
Hana anaomba kwa moyo, midomo inacheza, lakini sauti haisikiki. Eli anamtazama, anaona midomo ikicheza bila sauti, anafikiri amelewa.
“Hata lini utalewa? Uache mvinyo wako.” (1 Sam 1:14).
Hii ni picha ya kuhani aliyechoka. Amezoea kuona tabia zisizopendeza hekaluni kiasi kwamba anapokutana na maombi ya kweli ya kilio, hawezi kuyatambua. Lakini Hana anamjibu kwa heshima na ujasiri:
“Sivyo, bwana wangu… Mimi ni mwanamke mwenye huzuni moyoni… Nimekuwa nikimimina nafsi yangu mbele za Bwana” (1 Sam 1:15).
Eli anatambua makosa yake, anabadilisha maneno yake, na sasa anambariki:
“Nenda kwa amani, na Mungu wa Israeli akujalie haja yako uliyomwomba” (1 Sam 1:17).
Badiliko ndani ya Hana ni la kushangaza. Hakuna kitu kimebadilika kimwili. Hana bado ni tasa. Lakini baada ya maneno hayo, anaondoka, anakula, “na uso wake haukuwa tena wa mwenye huzuni” (1 Sam 1:18). Imani hapa inaonekana kabla ya ujauzito, si baada yake.
3.3 1 Samweli 1:19–23 — Bwana Anamkumbuka Hana
Asubuhi inayofuata, familia inaabudu tena, kisha inarudi nyumbani kwao Rama. Kisha simulizi linafupishwa sana:
“Bwana akamkumbuka. Ikawa baada ya muda, Hana akachukua mimba, akamzaa mtoto mwanamume; akamwita jina lake Samweli, akisema, Kwa maana nimemwomba Bwana” (1 Sam 1:19–20).
Munda mrefu wa kusubiri unafupishwa katika sentensi chache, ili msisitizo uwe juu ya jambo moja: Bwana alimkumbuka Hana. Yule aliyemfunga tumbo sasa amelifungua. Yule aliyesikia machozi ya kimya sasa amejibu kwa maisha mapya tumboni.
Jina “Samweli” kwa maana halisi linaweza kumaanisha “jina lake ni Mungu,” lakini mwandishi anacheza na kitenzi shaʾal (“kuomba”). Hana anasema, “nimemwomba Bwana”—mtoto huyu ni tunda la maombi.
Mwaka mwingine Elikana anaenda tena Shilo kutoa dhabihu ya kila mwaka. Hana anakataa kwenda mpaka mtoto atakaponyonyeshwa na kukua kiasi cha kuweza kukaa Shilo. Anasema:
“Nitakapomwachisha ziwa, nitampeleka, akaonekane mbele za Bwana, akakae huko milele” (1 Sam 1:22).
Hivyo miaka ya kwanza ya Samweli nyumbani kwake si miaka "ya kawaida" tu. Ni miaka ambayo mama yake anamlea kwa kujua wazi kwamba huyu ni mtoto wa Bwana. Anamwimbia, anamwombea, anamtayarisha kumjua Mungu hata kabla ya kumwona kuhani.
Elikana anakubali mpango wa Hana. Hatoi pingamizi. Anasema tu:
“Bwana akuthibitishie neno lake” (1 Sam 1:23).
Huu ni ushirikiano wa kiimani ndani ya ndoa. Hana si peke yake katika nadhiri hii ya uchungu. Wanatembea pamoja.
3.4 1 Samweli 1:24–28 — Zawadi Inarudishwa kwa Mtoa Zawadi
Baada ya kumwachisha ziwa, Hana anamchukua Samweli na kumpeleka Shilo. Hawampeleki peke yake. Wanapekeleka pia dhabihu nyingi: ng’ombe, unga, na divai. Inaonekana kuwa ni kifungu kamili cha sadaka—dhabihu ya kuteketezwa, ya dhambi, na ya amani—ishara kwamba ibada yao ni kujitoa kwa maisha yote, si tendo la juu juu tu.
Wakifika mbele ya Eli, Hana anamkumbusha:
“Ee bwana wangu, kama uishivyo nafsi yako, mimi ni yule mwanamke niliyemsimama hapa karibu nawe, nikiomba kwa Bwana. Kwa ajili ya mtoto huyu naliomba; nami Bwana amenipa dua yangu niliyomwomba. Kwa hiyo nami nampa Bwana; maadamu yu hai atakuwa amepewa Bwana” (1 Sam 1:26–28, kwa muhtasari).
Ni kama anasema: “Huyu mtoto ni jibu la maombi; sasa ninamrudisha kwa Yule aliyenipa.” Maneno ya “kuomba” na “kumpa” yanarudiwa tena na tena. Maisha ya Samweli yanakuwa mchezo wa maneno wa neema na kujitoa.
Sura inafungwa kwa sentensi tulivu lakini yenye uzito:
“Naye akamsujudia Bwana huko” (1 Sam 1:28).
Mtoto mdogo anamuabudu Mungu mahali ambapo kuhani mzee anakaa kwenye kiti. Kwa macho ya wanadamu, hakuna mfalme bado. Lakini kwa macho ya Mungu, kizazi kipya cha uongozi tayari kimefika hekaluni.
4.0 Tafakari ya Kiroho — Mungu Anapoanzisha Ufalme Katika Utulivu
Mada Kuu Katika 1 Samweli 1:
Kubadilishwa kwa hali (reversal) – Mungu anainua aliye chini na kumshusha aliye juu.
Ufalme – Hadithi ya kifalme inaanza tumboni mwa mwanamke tasa, si katika ikulu.
Uongozi wa kinabii – Mungu anamleta kiongozi anayesikia sauti yake katikati ya uongozi wa kikuhani uliodhoofika.
Malezi yaliyowekwa wakfu – Uzazi wa Hana unakuwa sehemu ya mpango wa Mungu kwa taifa.
4.1 Ufalme Unaaanzia Katika Tumbo Tasa
Watafiti wa Biblia wamebainisha kwamba mchezo wa maneno kati ya shaʾal na "Shaul" unaonyesha jambo moja: hadithi ya kuzaliwa kwa Samweli inafungamana na kuibuka kwa ufalme (Firth 2019, 6–7). Lakini Mungu haaanzi na mfalme kwenye kiti cha enzi. Anaanza na mtoto wa maombi kwenye mikono ya mama aliyezoea kudharauliwa.
Katika mtazamo wa kibinadamu, tungetegemea hadithi ya wafalme ianzie kwa nguvu na mikakati ya kisiasa. Lakini 1 Samweli 1 inatuambia: mizizi ya ufalme wa Israeli iko kwenye magoti ya mwanamke anayepiga magoti hekaluni, si kwenye baraza la mawaziri.
4.2 Kubadilishwa kwa Hali Kama Muziki wa Ufalme
Wimbo wa Hana katika 1 Samweli 2 utaimba wazi kwamba Bwana “huwashusha walio hodari, huwapandisha walio wanyonge,” “huwashibisha wenye njaa” na “huwaacha wenye kushiba wakiuza mikate” (1 Sam 2:4–5, 7–8). Maneno hayo yote tayari yamefanyika mwili katika sura ya kwanza.
Hana anaonekana kuwa mtu wa mwisho: tasa, anayekejeliwa, asiyeeleweka na mume wake, aliyetafsiriwa vibaya na kuhani. Lakini yeye ndiye anayeanza kubeba muziki wa ufalme wa Mungu. Kubadilishwa kwa hali yake hakubaki tu kwenye maneno mazuri, kunaanzia kwenye tumbo lake.
Hana binafsi anabeba mfano huo. Kubadilishwa kwake ni kama sauti moja inayojaribu kuimba wimbo mzima wa ufalme wa Mungu: wale wa mwisho wanawekwa mbele, waliodharauliwa wanapewa nafasi ya kuonekana na kutumiwa.
4.3 Uongozi wa Kinabii Katikati ya Anguko la Kikuhani
Hadithi ya kuzaliwa kwa Samweli inasimama kinyume kabisa na nyumba ya kikuhani ya Eli huko Shilo, ambayo iko njiani kuanguka. Eli si mfano wa mtu mwovu kabisa, ni mtu wa Mungu aliyechoka, ambaye hisia zake za kiroho zimepoa. Haoni tena tofauti kati ya ulevi na kilio cha toba. Anachanganya maombi ya kweli na utovu wa nidhamu wa watu wanaokuja hekaluni.
Kitabu cha Samweli kinarudi mara kwa mara kwenye wazo moja rahisi: kiongozi wa kweli katika Israeli ni yule anayesikia na kuitii sauti ya Bwana. Kwa namna hii, Hana anakuwa mfano wa ajabu wa mtu wa kawaida mwenye masikio ya kinabii. Anasoma maumivu yake katika mwanga wa tabia ya Mungu. Anaweka nadhiri kwa imani. Anaelewa kwamba kuzaliwa kwa mtoto wake si tu ushindi wake binafsi, bali ni kama noti moja katika wimbo mrefu wa kazi ya Mungu kwa watu wake.
4.4 Nadhiri, Maisha Yaliyo Wekewa Wakfu, na Huduma ya Malezi
Nadhiri ya Hana inamaanisha kwamba maisha ya Samweli yote yanamwekwa mikononi mwa Mungu. Huyo si mtoto wa “kawaida.” Ni mtoto wa nadhiri. Hana analea akiwa na ufahamu huo. Kabla hajajua kuongea, tayari anamkumbusha kwa nyimbo, sala, na mazingira ya nyumbani kwamba Bwana ndiye anayemtawala na kuiongoza nyumba hiyo.
Hapa ndipo teolojia na maisha yanapokutana kwa karibu sana. Mpango wa Mungu wa muda mrefu wa kubadili sura ya taifa unapitishwa kwa muda mikononi mwa mama mmoja kijijini. Ujumbe wa kwanza wa Samweli si jukwaani, uko chumbani na jikoni. Uko mikononi mwa mama anayemnyonyesha, katika usiku wa maombi, katika uamuzi wa kutimiza nadhiri hata pale inapoumiza.
Hana na Eli: Tofauti ya Mavuno ya Kiroho
Kipengele | Uzazi wa Kiroho wa Hana | Utasa wa Kiroho wa Eli |
Msimamo mbele za Mungu | Anamimina nafsi yake kwa unyenyekevu na uaminifu katika maombi (1 Sam 1:10–16) | Anakaa mlangoni, anashindwa kutambua maombi ya kilio na kuyaita ulevi (1 Sam 1:12–14) |
Mwitikio kwa neno gumu | Anapokea baraka ya Eli kama uthibitisho na kusimama kwa imani (1 Sam 1:17–18) | Baadaye anasita kuchukua hatua kali kwa wanawe hata baada ya onyo (1 Sam 2:22–25; 3:11–18) |
Matunzo ya ibada | Anatoa nadhiri ya gharama na anaifuata kwa uaminifu, hata kama inamaanisha kumtoa mwana wake (1 Sam 1:11, 24–28) | Anaruhusu watoto wake kuharibu ibada na kuwakwaza watu wa Mungu (1 Sam 2:12–17, 22–25) |
Urithi | Anakuwa mama wa nabii atakayeongoza Israeli katika enzi mpya (1 Sam 1:20; 3:19–21) | Anasimamia nyumba itakayohukumiwa na kuondolewa kwenye nafasi ya ukuhani (1 Sam 2:30–36; 4:11–18) |
Jedwali hili linatuonyesha kwa macho kile simulizi linatufundisha kwa hatua: mwanamke ambaye jamii haikumwona kama kiongozi, ndiye anayezalisha mavuno makubwa ya kiroho; na nyumba ya kuhani mkuu inabaki tupu kiroho.
5.0 Matumizi ya Maisha — Kuomba, Kulea, na Kuamini Gizani
5.1 Wakati Mungu Anaonekana Kama Yupo Kinyume Nasi
Hadithi ya Hana inatoa lugha kwa nyakati zile ambapo inaonekana kana kwamba Mungu mwenyewe ndiye anayefunga mlango tunaoutamani ufunguliwe. Maandiko hayapoozi hali hiyo. Yanasema wazi: Bwana ndiye aliyemfunga tumbo la Hana. Lakini simulizi hili pia linaonyesha jambo jingine: Yeye anayefunga anaweza pia kukumbuka na kufungua.
Kwa sisi leo, hiyo inamaanisha:
Tunaalikwa kumpelekea Mungu hata yale masikitiko ambayo tunahisi yamesababishwa naye; tusitoroke mbele zake, twende kwake.
Maombi ya kweli yanaweza kuwa ya kimya—midomo inayocheza, machozi yanayotiririka—lakini bado yakawa maombi ya imani ya kina, hata kama watu wengine hawaelewi.
5.2 Imani Inapokosewa Kueleweka
Hana haeleweki nyumbani kwake (kwa Penina na hata kwa kiasi kwa Elikana). Haeleweki hekaluni (kwa Eli). Wakristo wengi leo wanajiona humo humo: wanapojaribu kumlilia Mungu kwa ukweli, wengine wanaona ni udhaifu, drama, au hata “uzushi.”
Hadithi hii inatukumbusha kwamba: Mungu anakusoma kwa usahihi hata pale watu wake wanapokutafsiri vibaya. Na mara nyingine, hata wale viongozi wanasiotuelewa leo, wanaweza bado kutumiwa kesho na Mungu kusema neno la kukuthibitisha au kukutia moyo. Hivyo, hatumtegemei kiongozi kama chanzo cha neema, bali Mungu anayefanya kazi hata kupitia vyombo vilivyo na dosari.
5.3 Ushirikiano wa Kiroho Nyumbani
Elikana na Hana wanatupatia mfano mzuri. Hana ndiye aliyetoa nadhiri, lakini Elikana anaikubali. Hailazimishi njia yake. Nyumba yao inakuwa kama “hekalu dogo” ambapo maisha ya mtoto yanatengenezwa kwa ajili ya Mungu.
Kwa familia leo:
Wito wa kiroho si wa “watumishi wa madhabahuni” pekee. Unahusu jinsi tunavyolea watoto, wajukuu, vijana, au wale tunaowalea kiroho.
Wanandoa, au wazazi na walezi, wanaalikwa kupatana mbele za Mungu. Wamwambie Mungu pamoja: “Watoto hawa ni wako; tuonyeshe jinsi ya kuwalea kwa ajili yako, si kwa ajili ya ndoto zetu tu.”
5.4 Kujifunza Kurudisha Kile Tulichoomba
Kitendo cha ajabu zaidi cha Hana si kuomba mtoto. Ni kumrudisha kwa Bwana baada ya kumpata. Anagundua kwamba zawadi ni salama zaidi ikikaa mikononi mwa Mungu kuliko ikibaki kwenye udhibiti wake mwenyewe.
Kwa maisha yetu, “Samweli” anaweza kuwa nini? Anaweza kuwa:
Mtoto au kijana tunayemshika kwa woga, tukihofia kumruhusu aende mahali Mungu anapomwita.
Huduma tuliyoianzisha sisi wenyewe, ambayo tunashindwa kuwashirikisha wengine au kuiachia kwa kizazi kipya.
Kazi au cheo kinachoonekana kutupa usalama, lakini kinachotuzuia kumtii Mungu pale anapotuita kwenye njia nyingine.
Kurudisha kile tulichoomba kunaweza kuonekana kwa namna hizi:
Wazazi wanaobariki watoto wao wanapohisi wito wa kwenda sehemu ngumu au mbali, badala ya kuwazuia kwa hofu tu.
Viongozi wa kanisa au huduma wanaotengeneza njia kwa wengine kuongoza, wakipanga urithi wa uongozi badala ya kung’ang’ania vyeo.
Mfanyakazi anayekataa nafasi ya juu endapo itaharibu ndoa, afya ya kiroho, au huduma; anachagua aina nyingine ya mafanikio mbele za Mungu.
Muumini anayemkabidhi Mungu ndoto aliyoiweka moyoni kwa miaka mingi—ndoa, nafasi, au mradi—na kuamua sasa kuwekeza nguvu kwenye fursa alizonazo tayari mikononi.
Katika yote haya, roho ni moja: tunaviona vitu vizuri tulivyopewa kama uwakili, si kama milki ya kudumu. Tunapokea kwa shukrani, lakini hatuvishikirii kwa woga.
6.0 Maswali ya Kutafakari
Unajitambua upo wapi katika hadithi ya Hana—katika kiu yake, katika kutoeleweka kwake, katika maombi yake ya hatari, au katika utayari wake wa kujitoa?
Ni sehemu zipi za ibada au za maisha ya kanisa lako zinazofanana na Shilo—zipo, ni za kweli, lakini zimechoka na kukauka? Na ni sauti za aina ya “Hana” zipi Mungu angeweza kuziinua ili kuleta uhai mpya?
Ni wapi katika maisha yako unahisi kana kwamba Bwana “amefunga tumbo”—amezuia kitu unachokitamani? Sura hii inabadilisha vipi namna unavyomwendea Mungu katika eneo hilo?
Kama wewe ni mzazi, mlezi, au mwalimu wa kiroho, mfano wa Hana katika kumlea Samweli unakutia changamoto gani katika namna unavyotumia miaka ya mwanzo ya wale uliopewa?
Ni zawadi gani, nafasi, au ndoto moja ambayo unaweza kuiweka mikononi mwa Mungu kwa namna mpya wiki hii—ukiomba neema ya kuiachia na kuiacha itumike kwa ajili ya ufalme wake?
7.0 Sala ya Kujibu
Bwana wa majeshi,
Wewe waona mwanamke anayeshindwa kuzungumza kwa sababu ya machozi.
Waona mume anayejitahidi kumtuliza, lakini haelewi moyo wake.
Waona kuhani anayekaa mlangoni, akiwa mchovu, anashindwa kutofautisha kilio cha toba na ulevi.
Wewe unawakumbuka waliopuuzwa.
Unasikia sala ambazo hazisikiki kwa masikio ya wanadamu.
Unageuza matumbo yaliyofungwa kuwa vyanzo vya maisha mapya.
Tufundishe kukuendea na maumivu yetu badala ya kukukimbia.
Tufundishe kumimina nafsi zetu bila kujifanya mashujaa,
tukiamini kwamba unajua kutafsiri machozi yetu hata pale maneno yanapotuishia.
Katika nyumba zetu ambako kuna mgawanyiko,
leta umoja wa kiroho kama ule wa Hana na Elikana.
Katika makanisa yetu ambayo yamechoka kama Shilo,
amsha upya imani ya kina kama ya Hana,
imani inayothubutu kuweka nadhiri hata pasipo kuona dalili.
Bwana Yesu, Uliye Mpakwa Mafuta wa kweli,
Wewe ambaye pia ulizaliwa kupitia “ndiyo” ya mwanamke mnyenyekevu,
unda ndani yetu tabia ya ufalme wako—
ya kuinua waliodharauliwa,
ya kuwashusha wenye kiburi,
na wa kufanya mambo makubwa kupitia watu wadogo machoni pa dunia.
Roho Mtakatifu,
tusaidie kuacha kung’ang’ania zawadi ulizotupa.
Tufundishe kupokea kwa shukrani,
na kisha kurudisha kwa ukarimu,
ili watoto wetu, vipaji vyetu, na huduma zetu
zitumike zaidi kwa utukufu wako kuliko kwa heshima yetu.
Tunatazamia siku ile ambayo hakuna tena machozi ya Hana,
hakuna tena maumivu ya kutengwa,
bali vicheko vya uzazi wa kiroho na kimwili katika ulimwengu mpya.
Katika jina la Yesu,
Amina.
8.0 Dirisha Kuelekea Sura Inayofuata
Hana ameomba, amepata, na amemrudisha mtoto kwa Bwana. Sasa sauti yake inageuka kutoka kilio cha usiku kuwa wimbo wa mchana. Teolojia iliyofichwa ndani ya machozi yake inakuwa wimbo wa wazi mbele ya watu.
1 Samweli 2 — Wimbo wa Hana na Anguko la Nyumba ya Eli: Kubadilishwa kwa Hali, Ufalme, na Mungu Anayechunguza Mioyo. Tutasikiliza Hana akiimba ukweli ambao utasikika katika kitabu chote cha Samweli—kuangushwa kwa wenye kiburi, kuinuliwa kwa wanyenyekevu, na kuibuka kwa “mpakwa mafuta” wa Bwana. Kisha tutaona jinsi maneno yake yanavyoanza kutimia katika ufisadi wa wana wa Eli na hukumu juu ya nyumba yake.
9.0 Bibliografia
Baldwin, Joyce G. 1 and 2 Samuel. Tyndale Old Testament Commentaries. Leicester: Inter-Varsity Press, 1988.
Firth, David G. 1 & 2 Samuel: A Kingdom Comes – An Introduction and Study Guide. T&T Clark Study Guides to the Old Testament. London: T&T Clark, 2019.
McCarter, P. Kyle, Jr. I Samuel: A New Translation with Introduction, Notes and Commentary. Anchor Bible 8. Garden City, NY: Doubleday, 1980.
Wright, N. T. Scripture and the Authority of God. London: SPCK, 2005.
Nichol, Francis D., ed. The Seventh-day Adventist Bible Commentary. Vol. 2. Washington, DC: Review and Herald, 1954.
Comments